تاثیرات شگفت انگیز یوگای خنده بر زندگی روزانه

یوگای خنده چیست؟

حدود بیست سال است که "یوگای خنده" یا "خنده درمانی" شکل گرفته و در سرتاسر جهان طرفداران بسیاری پیدا کرده است. امروزه نام خنده درمانی را کنار سایر روش‌های طب مکمل مثل موسیقی درمانی، هنردرمانی، رایحه درمانی و... می بینیم.

  خندیدن می تواند تا حد زیادی بر کنترل احساسات منفی اثر بگذارد و با ایجاد تغییر در وضعیت ترشحات هورمونی و آزاد کردن هورمون هایی مثل آدرنالین و نورآدرنالین در خون، فرآیند پاسخ و استراحت بدن را آسانتر نماید و در نتیجه با رفع استرس و فشارهای روزمره در افراد حس شادابی و سرزندگی به وجود آورد. از اثرات خوب خنده درمانی می توان بهبود سریع بیماری ها، پیشگیری از بیماری های روحی و جسمی، بهبود روابط اجتماعی، مثبت اندیشی و امید به آینده، کاهش اضطراب و استرس، و افزایش اعتماد به نفس را نام برد.

تاریخچه یوگای خنده

در سال 1995 دکترمادان کاتاریا پزشک اهل بمبی در حال نوشتن مقاله ایی به نام" خنده بهترین طبیب" برای مجله "پزشک خانواده" بود. در تحقیقاتش به نوشته های یک روزنامه نگار آمریکایی به نام نورمن کازینس برخورد. نورمن  در دهه شصت میلادی به بیماری بسیار خطرناکی مبتلا شده بود که گمان می رفت بیشتر از شش ماه زنده نماند. او متوجه شده بوده  که هر گاه می خندد حالش بهتر می شود و دردهایش کاهش می‌یابد، برای همین تصمیم می‌گیرد که هر روز چند ساعتی را به تماشای فیلم‌های کمدی اختصاص دهد و از ته دل بخندند. نورمن با این روش نه تنها کاملا شفا یافت بلکه تا 30 سال بعد از آن تاریخ هم به زندگی خود ادامه داد.

دکتر کاتاریا با مطالعه نوشته های نورمن بر آن شد که اثرات خنده را بر روی مردم عادی و همچنین بیماران به صورت عملی بررسی کند. او در روز سیزدهم  مارچ 1995 ساعت 7 صبح به پارک نزدیک خانه خود و رفت و از چند نفری که مشغول ورزش صبحگاهی بودند خواست که او را در این کار همراهی کنند و آنها نیز پذیرفتند. پس از گذشت چند روز تعداد آنها به 50 نفر رسید و بدین ترتیب اولین کلوپ خنده درمانی شکل گرفت. آنها به نوبت جوک تعریف می کردند و همگی با هم می خندیدند. اما بعد از گذشت چند هفته جوک هایشان ته کشید و تکراری شد و دیگر کسی از شنیدن آنها نمی خندید.

دکتر کاتاریا به جای ناامید شدن سعی کرد راه دیگری برای خندیدن پیدا کند. اوکه هر روزبه طور مرتب یوگا انجام می داد با کمک همسرش مادوری کاتاریا که مربی یوگا بود، تصمیم گرفتند که با بهره گرفتن ازتمرین های تنفسی یوگا یعنی پرانایاما، و برخی حرکات کششی، یوگای خنده را پایه گذاری کنند.

فواید انجام یوگای خنده به صورت مداوم

اگر یوگای خنده را به صورت ورزش هر روز و مرتب و منظم انجام دهیم شاهد فواید معجزه آسای آن خواهیم بود. پس از خندیدن اثرات مثبت آن با بهره گیری از سیستم قلبی عروقی و با کاهش فشار خون تا 45 دقیقه در بدن باقی می‌ماند. تحقیقات نشان داده کسانی که از بیماری‌های قلبی رنج می برند در بسیاری از مواقع 40 درصد کمتر از کسانی که بیماری قلبی ندارند می‌خندند. خنده می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و سرعت بهبودی و شفا را در بیماران بالا ببرد. برخی از فواید یوگای خنده عبارتند از:

رهایی از استرس وافسردگی و فشارهای روحی

خنده برای کاهش اضطراب و استرس، کمک به داشتن احساس شادی و مثبت نگری بسیار موثر است. موقع خندیدن ترشح هورمون های اندروفین و آنکفالین افزایش پیدا می کند. با افزایش این دو هورمون که در واقع هورمون های ریلکس کننده بدن هستند، حالت سرخوشی به انسان دست می دهد که دقیقا  نقطه مقابل حالت بد خلقی و افسردگی است. خندیدن  با کاهش هورمون های استرس مثل کورتیزول، آثار استرس را برطرف می کند.

خنده به عنوان یک ورزش هوازی

اثرات مثبت تمرین های یوگای خنده آن را در رده ورزش های هوازی قرار داده است. خنده برای ورزش و ماساژ قلب، دیافراگم،  ماهیچه های شکم، ماهیچه های بین دنده ایی و ماهیچه های تنفسی و ماهیچه های صورت بسیار مفید و موثر است. درهنگام تمرینات یوگای خنده، اندروفین در بدن آزاد شده و احساس آرامش و شادمانی به انسان منتقل می شود.

تاثیر خنده بر روی گوارش

تمرینات یوگای خنده مثل ماساژ عمل می کنند و خون مورد نیاز اعضای داخلی بدن را براحتی در اختیارآنها قرار می دهند. هیچ ورزش یا عمل دیگری نمی تواند به خوبی خندیدن اعضای داخلی بدن را ماساژ دهد. فقط با خندیدن است که دستگاه گوارش به خوبی ماساژ داده می شود و خون کافی برای هضم غذا  به این ناحیه می رسد.

خنده و عضلات صورت

در یوگای خنده با تمریناتی که روی ماهیچه های صورت، حنجره و فک انجام می شود، خوب و راحت خندیدن را یاد می گیریم.  این کار باعث سفت شدن پوست صورت و جوان ماندن آن می شود. خندیدن ماهیچه های صورت را در جهت خلاف افتادگی، به طرف بالا کشیده و هدایت می کند. همین امر موجب زیبایی چهره و جوان ماندن صورت می گردد.

خنده و کمرویی

از دیگر مزایای یوگای خنده، برطرف کردن مشکلات رفتاری مانند خجالتی بودن، یاس و ناامیدی است. معمولا در شروع کار، انجام تمرینات یوگای خنده در جمع برای افراد خجالتی کار سختی است ولی به مرور زمان وقتی آنها می بینند که همه این کار را کنار هم و براحتی انجام می دهند، خندیدن برایشان آسانتر می شود و بر احساس ترس و خجالت خود غلبه می کنند.

افزایش امید به زندگی سالمندان

به طور متوسط کودکان 300 تا 400 بار بیشتر از بزرگسالان در روز می خندند. در دوران کهنسالی این مقدار به 10 تا 15 بار در روز کاهش پیدا می کند. خنده صورت را جوانتر و زیباتر و دوست داشتنی تر می کند و ارتباطات را بهبود می بخشد. خنده حس بازیگوشی را در انسان بیدار می کند و به کودک درون اجازه ابراز وجود می دهد.

در کلاس یوگای خنده چه اتفاقی می افتد؟

یوگای خنده به ما می آموزد برای خندید نیازبه دلیل خاصی نداریم. هر مربی یوگای خنده ممکن است روش مخصوص به خود را داشته باشد ولی  استاندارد و پایه و اساس کار یکی است. دانستن این تمرینات به ما کمک می کند که بتوانیم  یوگای خنده را حتی به تنهایی در منزل انجام دهیم. در این کلاس ها افراد یاد می گیرند که خندیدن را هم به شکل انفرادی و هم به شکل گروهی انجام دهند.

تمرینات یوگای خنده

یوگای خنده ترکیبی است از تنفس یوگا یی (پرانایاما) وحرکات کششی و شبیه سازی خنده های بی دلیل و بی قید و شرط. وقتی که خنده  در گروه انجام می شود خیلی سریع به شکل خنده واقعی در می آید و به همه اعضای گروه سرایت می کند زیرا خندیدن یک عمل اجتماعی است.

به صورت انفرادی

اگر در منزل و به تنهایی این تمرینات را انجام می دهید بهتر است مقابل آینه باشد. با خود قرار بگذارید هر گاه در آینه نگاه می کنید به خود لبخند بزنید. تمرین زیر را می توانید روزی یک یا چند بار انجام دهید:

1. ابتدا کف دستهایمان را در حالیکه روی هم قرار دارند در مقابل قفسه سینه به شکل سلام یا ناماسته قرار می دهیم ودر حالی که بر قلبمان تمرکز می کنیم لبخند می زنیم.
2. بر روی شکم تمرکزمی کنیم وآهسته می خندیم، به حرکت ماهیچه های شکم در حین خندیدن توجه می کنیم.
3. سپس دم می گیریم تمرکزمان را روی شکم و قفسه سینه  می گذاریم وهمراه بازدم بلندترمی خندیم.
4. کف دستها را روی شقیقه ها گذاشته و حس می کنیم درون سرمان در حال خندیدن هستیم.
5. روی پاها تمرکز کرده پاها را به زمین می کوبیم و می خندیم.
6. بر روی زمین بعد به عقب خم شده دستها را رو به سمت آسمان بالا برده وبا صدای بلند می خندیم.
7. این سیکل را که موج خنده  نام دارد چند بارپشت سرهم  تکرار می کنیم.

به صورت دو نفره یا گروهی 

تمام تمرینات انفرادی که در بالا شرح دادیم را می توانیم به صورت دو نفره یا گروهی هم انجام دهیم. در تمرینات دو نفره می توانیم دستان همدیگر را گرفته و تماس چشمی برقرار کنیم و بلند بخندیم. اگر در گروه هستیم نیز باید تماس چشمی و خنده مان را با  افراد گروه  و همراه هم حفظ کنیم.  می توانیم جمله های تاکیدی مثبت و الهام بخش را به صورت جمعی با هم تکرار کنیم مثل "من شادی را برای خودم و همه موجودات عالم می پذیرم". می توانیم  در پایان تمرینات در حالت شاواسانا قرار گرفته و دنیایی پرازشادی و خنده و نور صلح و آرامش را تجسم کنیم.

اگر تازه کار هستید، پیشنهاد ما به شما مقاله حرکات یوگا برای افراد مبتدی است.

تحقیق و نگارش: شهلا قاسمیان دستجرد