یوگیتا بالی
حامد رنگینکمان
یوگانیدرا، در مقایسه با خواب عادی، شیوۀ کارآمدتری برای دستیابی به استراحت و احیای روانی و فیزیکی است. یوگانیدرا تمرینی ساده ولی بسیار عمیق است که موجب آرامشی عمیق و هشیارانه برای همۀ سیستم ذهنی-بدنی میشود. یوگانیدرا برگرفته از تانترا و تکنیک قدرتمندی است که فرد از طریق آن میآموزد چگونه به آرامش هشیارانه برسد. این تمرین همچنین وضعیت خواب فعال نیز نامیده میشود. یوگانیدرا شیوۀ نظاممندی برای دستیابی به آرامش کامل فیزیکی، ذهنی و هیجانی است. واژۀ یوگانیدرا از دو واژۀ سانسکریت گرفته شده است، «یوگا» به معنای «یکپارچگی» یا «آگاهی یکسویه» و «نیدرا» به معنای «خواب». درطول تمرین یوگانیدرا ممکن است خوابتان ببرد ولی هوشیاری شما در عمیقترین سطح آگاهی درحال فعالیت است. بههمیندلیل، یوگانیدرا اغلب تحت عنوان خواب روانی یا آرامش عمیق آگاهانه شناخته میشود.
پیدایش یوگانیدرا
تمرین یوگانیدرا سالها پیش توسط سوامی ساتیاناندا ساراسواتی، از مدرسه یوگای بیهار، ابداع و بنیان نهاده شد. سوامی سواتماراما نشان میدهد فرد باید تا زمان دستیابی به یوگانیدرا به تمرین کچاری مودرا بپردازد. با دستیابی به یوگانیدرا دیگر چیزی بهعنوان کالا وجود نخواهد داشت. یوگانیدرا در هاتاراتناوالی بهعنوان نوعی آسانا مطرح میشود که در آن پاها به دور گردن انداخته میشود و دستها در پشت بدن به هم گره میشوند. گفته میشود این تمرین موجب بهبود کیفیت سلامتی میگردد.
مقاله یوگانیدرا چیست را از دست ندهید!
تجربۀ یوگانیدرا
سوامیجی پس از بهوجود آوردن یوگانیدار، آن را در موارد مختلفی از جمله روی خودش، شاگردان و کودکانش آزمایش کرد. به افراد تحت آزمایش وقتی در خواب عمیق بودند، آموزشهایی داده شد. نتیجۀ آزمایش این بود که حتی وقتی فرد در خواب عمیق است، «خود» بیدار است. آگاهی و توان بیشتری دارد و درنتیجه قدرت یادگیریاش بیشتر است. سوامیجی به این طریق از یوگانیدرا برای ایجاد تحولی در ذهن استفاده کرد.
راز یوگانیدرا
زمانی که ریلکسیشن کامل شود، دریافتِ فرد افزایش مییابد، ولی زمانی که هوشیاری با همۀ حسها ارتباط برقرار کند، میزان دریافت کاهش خواهد یافت. راز یوگانیدرا در همین است. وقتی فرد ذهنش را کمی عقب میکشد و در وضعیتی مابین خواب عمیق و هوشیاری کامل قرار میگیرد، هر تصویر و دیدگاهی که در آن زمان وارد ذهن شود، قدرت پیدا میکند و میتواند آنجا مستقر شود. بهعنوان مثال وضعیتهای ذهنی گوناگون و کاملاً مجزایی وجود دارد. برخی بسیار سخت و برخی دیگر منعطف هستند. ذهن هوشیار، سخت و ثابت است چرا که خرد و عقلش کار میکند.
کاربردهای درمانی
یوگانیدرا کاربردهای درمانی گستردهای در کنترل انواع بیماریها دارد. تأثیرات تسکیندهنده و درمانی یوگانیدرا در بسیاری از مراکز پژوهشی بررسی شده و نتایج مثبتی بهدست آمده است. از یوگانیدرا میتوان به تنهایی یا در کنار درمانهای پزشکی دیگر استفاده کرد. یوگانیدرا تأثیرات مثبتی بر وضعیتهای بیماری حاد و مزمن، بهویژه وضعیتهای مخرب مرتبط با استرس، از جمله فشارخون بالا، بیماریهای عروق کرونر قلب و آرتریتها دارد. بیماریهایی با منشأ روانتنی مانند تنگینفس، زخمهای گوارشی و میگرن نیز پاسخهای مثبتی به درمان با یوگانیدرا نشان دادهاند. همچنین، یوگانیدرا نقش بهبودبخشی مؤثری در بازتوانی و درمان بیماریهای ناشی از کهولت سن دارد. در این بیماریها، نامشخص بودن منشأ درد، بیانگیزگی و افسردگی، موانع دشواری سر راه درمان قرار میدهند. علاوه بر آن، یوگانیدرا با رهاسازی تنشهای انباشتهشده، افزایش مقاومت در برابر استرس و جلوگیری از بروز بیماریهای روانتنی، میتواند بهعنوان یک روش پیشگیرانه برای افراد سالم نیز کاربرد گستردهای داشته باشد.
بیماریهای روانی
یوگانیدرا میتواند بهعنوان یک شیوۀ کمکی، در کنار درمانهای سنتی بیماریهای روانی، نیز کاربرد داشته باشد. بهویژه در مواردی که به روشهای درمانی متداول جواب نمیدهند. همچنین یوگانیدرا برای همۀ انواع اختلالات روانشناختی بهویژه اضطراب شدید و رفتارهای عصبی، چه به تازگی اتفاق افتاده باشند و چه مزمن باشند، میتواند تأثیرگذار باشد. تحقیقات نشان دادهاند تمرین ریلکسیشن اثر قابل توجهی بر کاهش تنش و بهبود سلامت روانی مبتلایان به اضطراب دارد. حتی به مبتلایان اختلالات شدید میتوان یاد داد در هر موقعیت و مکانی خودشان دست به تمرین بزنند و ترسها و اضطرابهایشان را مهار کنند و تنها به امید جلسات از پیش تعیین شدۀ درمانیشان نباشند
بیماریهای روانتنی
درمان با استفاده از آرامش یوگایی بهطور مؤثری همراه با دیگر تمرینهای یوگا و اقدامات درمانی پزشکی برای کنترل بیماریهای شدید روانتنی ازجمله سرطان، آسم برونشیال، کولیت روده و زخمهای گوارشی بهکار گرفته میشود. اینها شرایط بیماریزایی هستند که فاکتورهای روانشناختی معمولاً نقش مهمی در آنها دارند.
بیماریهای کودکان
تمرینهای آرامش و تجسم یوگانیدرا، تکنیکهای درمانی بسیار مناسبی برای کودکان مبتلا به مشکلات رفتاری و ناهنجاریهای اجتماعی و محیطی نیز هستند. متخصصان کودکان، روان شناسان کودک و استادان پزشکی، در حال حاضر، مقولۀ یوگانیدار را بهعنوان یک ابزار کمکی جدید یا روشی جایگزین برای شیوههای سنتیتری چون دارودرمانی یا رواندرمانی بررسی میکنند. بهعنوان مثال، مطالعات انجامشده در آمریکا و اروپا نشان داد آموزش یوگانیدرا به کودکان بیشفعال موجب کاهش بیشفعالی، بهبود توانایی تمرکز، کاهش بیقراری، کاهش حرکتها، صداها و کارهای تصادفی و رندوم و همچنین کاهش انقباضات عضلانیشان شده است.
اعتیاد به مواد مخدر
یوگانیدرا در مراکز درمانیای که در کار کاهش وابستگی افراد به داروهای آرامبخش و خوابآور و افزایش خوداتکایی هستند بسیار کاربرد دارد و درنتیجه مدت دورۀ بستریشان را در بیمارستان کاهش میدهد. یوگانیدرا همچنین بهعنوان شیوهای پیشگیرانه در جلوگیری از اقدام به خودکشی در افراد دچار اختلالات روانی و افسردگی شدید استفاده میشود.
بیخوابی
یوگانیدرا روش درمانی بسیار مؤثری برای درمان بیخوابی است. بیخوابی میتواند تبعات بسیار زیادی به دنبال داشته باشد.
اعتیاد به دخانیات و الکل
افزایش استرس در زندگی امروزی موجب چالش بزرگ اعتیاد افراد به دخانیات، الکل و دیگر مواد محرک شده است. بسیاری از افراد به غلط فکر میکنند سیگارکشیدن یا نوشیدن الکل آنها را به آرامش میرساند. تمرین یوگانیدرا با کاهش تنشها و مشکلات ریشهدار موجب بهبود سلامت کلی افراد میشود و این امر به کاهش مصرف قهوه، سیگار، الکل و همچنین کنترل سوءمصرف مواد و اعتیاد منجر میگردد.
بیماریهای پیشرونده
تأثیر تمرین یوگانیدرا بر بیماریهای پیشرونده در بسیاری از کشورها مورد پژوهش قرار گرفته است. در مطالعهای که روی بیماران مبتلا به ناتوانیهای بلندمدت در مرکز پزشکی دانشگاه کالیفرنیا انجام شد، محققان به این نتیجه رسیدند که یوگانیدرا برای درمان بیماران دچار معلولیت و از کارافتادگی در هر سطحی کاربرد دارد.
درد
تمرین یوگانیدرا با تحریک غدۀ هیپوفیز و ترشح هورمونهای حاوی ترکیبات کاهندۀ درد، به تخفیف دردهای میگرنی کمک میکند. مطالعهای در دانشگاهی در شهر پیتسبرگ8 انجام شد که در آن 54 بیمار به مدت 6 هفته در کلاسهای یوگادرمانی به تمرین یوگانیدرا پرداختند. مصرف مسکن در این افراد کاملاً قطع شد یا تا حد زیادی کاهش یافت و نتایج، حاکی از 81 درصد کاهش درد در این بیماران بود. تحقیق دیگری که در بنیاد منینگر9 در کانزاس روی مبتلایان به میگرن انجام شد نشاندهندۀ 80 درصد کاهش درد مؤثر در بیماران بود. تحقیقات دیگر نتایج مشابهی را نشان دادهاند.
آرتروز
یوگانیدرا در کنترل و کاهش دردهای آرتروز مزمن نیز استفاده میشود.
مشکلات زایمان و مشکلات قاعدگی
تمرین یوگانیدرا از تکنیکهای مهم کاهش درد در زایمان طبیعی است و آرامش عمیق فیزیکی و آگاهی بر تنفس، پایۀ اصلی این شیوه را، که کاملاً بدون استفاده از دارو است، تشکیل میدهد. نتایج پژوهش محققان دانشگاه ایستتگزاس10 نشان میدهد برای کنترل درد و اختلالات قاعدگی، باید بیشتر از تمرینهای ریلکسیشن بهعنوان درمان کمکی و جایگزین دارودرمانیهای متداول
استفاده کرد.
باتشكر از به اشتراك گذاشتن موضوعات بسيار مفيد🙏🏻