نوشتۀ: دیپاک چوپرا
برگردان: ندا اسدی
بر طبق اصول آیورودا، بدن از سه دوشای کافا، پیتا و واتا تشکیل‌شده که هرکدام از این دوشاها به جهت حفظ سلامت باید در تعادل باشند و درصورتی‌که یکی از این دوشاها از حالت تعادل خارج شود، بیماری‌های مختلف روحی و جسمی ظاهر می‌گردد. چاقی، رخوت، سستی، ورم اعضاء بدن، خواب‌آلودگی، سطح پایین انرژی جسمی همه ناشی از برهم خوردن تعادل کافا و بالا رفتن آن است. با پیروی از یک رژیم متناسب و پایین آورندۀ کافا و همراهی آساناهای متعادل‌کنندۀ این دوشا می‌توان به وزن ایده‌آل، شادابی و نشاط و سطح انرژی بالا دست پیدا کرد. در این مقاله بر آنیم تا برخی از روش‌های آرامسازی کافا دوشا را بیان نماییم
کافا بافت بدن را تحت کنترل داشته و در نگه‌داشتن سلول‌ها در کنار یکدیگر و شکل‌دهی ماهیچه‌ها، چربی، استخوان و رگ و پی نقش دارد. کارکرد اصلی کافا، حفاظت از بدن است.
خصوصیات کافا: سنگین، کند، ثابت، سرد، نرم و چرب
مشخصه‌های فیزیکی کافا: بدن قوی و توان بدنی خوبی دارند. چشمان درشت و زیبا، پوست صاف و درخشان و موهای ضخیم از مشخصه‌های تیپ بدنی کافا است. آن‌هایی که دوشای کافا دارند، خواب آرام و سیستم هاضمۀ مرتبی دارند؛ اما هنگامی‌که کافای آن‌ها غلبه می‌کند، افزایش وزن، تجمع آب در بدن، ورم و آلرژی در بدنشان پدیدار می‌گردد. هنگامی‌که این توازن به هم می‌خورد، گونه‌های کافا افزایش وزن پیداکرده و بیش‌ازاندازه می‌خوابند. کافاها از بیماری آسم، دیابت و افسردگی نیز در رنج هستند.
مشخصه‌های احساسی: کافاها عموماً آرام، متفکر و دوست‌داشتنی هستند. آن‌ها استعداد ذاتی در لذت بردن از زندگی دارند و با روزمرگی راحت هستند. هنگامی‌که کافا در توازن است، قوی، وفادار، صبور، محکم و حمایتگر هستند. افرادی با کافای اضافی تمایل دارند که به اشیا، شغل، روابط وابسته شوند. کافای اضافی در ذهن مقاومت در برابر تغییر و کله شقی را موجب می‌گردد.
متعادل کردن کافا:
ازآنجایی‌که کافا سرد، سنگین و متراکم است، تنها راه متعادل ساختن آن تحریکش است.
کافاها به روزمرگی تمایل دارند، به همین خاطر باید توسط مناظر، صداها و یا تجارب جدید تحریک شوند.
-یک برنامۀ منظم روزانه داشته باشید. ساعت شش صبح هرروز بیدار شوید. در طی روز چرت نزنید.
-گرم بمانید و از رطوبت دوری‌کنید. کافاها به سرما، رطوبت حساس هستند و گرما برایشان خوب است. از گرمای خشک استفاده کنید، اگر گرفتگی بینی (شکایت رایج کافاها) دارید. استفاده از دستگاه گرمازا پشت و یا روی سینه‌تان مفید است. اگر حالتان مساعد نیست از قرار دادن بینی، گلو و شش‌هایتان در معرض سرمای زمستان خودداری کنید.
-روزانه ماساژ خشک بگیرید تا جریان خون را تحریک کنید.
- برای جلوگیری از کیپ شدن بینی از قوری نتی استفاده کنید.
-خانه‌تان را تمیز کنید. از درهم‌وبرهمی در خانه، ماشین، اداره و دیگر مکان‌ها جلوگیری کنید. به‌طور مرتب محیط اطرافتان را تمیز کرده و چیزهایی را که استفاده نمی‌کنید، بیرون بریزید.
-ترجیحاً هرروز ورزش کنید. این بهترین روش برای جلوگیری از رکود و تجمع سموم در بدن است. استقامت خود را بالا ببرید. دوچرخه‌سواری، شنا، ایروبیک و ورزش‌های رقابتی برای شما مفید است.
-با یک موسیقی پرانرژیِ ریتمیک ورزش کنید. از رایحه‌های محرک همچون میخک، کافور، دارچین، اکالیپتوس، سرو کوهی و مرزنجوش استفاده کنید.
-رنگ مناسب کافاها گرم و روشن همچون زرد، نارنجی و قرمز است.
راهنمای تغذیه‌ای متعادل‌سازی کافا
مطابق با آیورودا، مهم است غذاهایی مصرف شود که اثر متعادل‌کننده بر دوشای غالب دارد، زیرا کافا سنگین، چرب و سرد است، پس غذاهای سبک، خشک و گرم باید خورده شود. غذاهایی با طعم تند، تلخ و قابض برای تعادل کافا مناسب است. غذاهایی با طعم شیرین و ترش و نمکی نباید خورده شود.
پیشنهاد‌ها:
یک روز در هفته روزۀ مایعات بگیرید. سبزی‌ها و آب میوۀ تازه و سوپ سبزیجات خالص استفاده کنید.
مصرف لبنیات را کاهش دهید، چون کافای شما را بالا می‌برند. می‌توانید مقداری شیر و ماست کم‌چرب مصرف کنید.
عسل شیرین‌کننده‌ای است که برای متعادل‌سازی کافا عالی می‌باشد. شیرین‌کننده‌های دیگر نباید مصرف شود، چون کافا را بالا می‌برد و باعث ایجاد مشکلاتی همچون انسداد سینوسی، آلرژی، سرماخوردگی و بی‌حالی می‌شود. یک یا دو قاشق غذاخوری عسل روزانه کمک می‌کند تا از شر کافای اضافی خلاص گردید.
نوشیدن چای زنجبیل داغ با غذا سیستم هاضمۀ کند را تحریک کرده و پُرزهای چشایی ضعیف را قوی می‌سازد. دو تا سه فنجان چای زنجبیل روزانه بنوشید.
انواع حبوبات برای تیپ کافا مناسب است. فقط مصرف سویا و غذاهایی که از سویا تهیه می‌شود همچون پنیر سویا باید محدود شوند.
از میوه‌های سبک همچون سیب، گلابی، انار و زردآلو استفاده کنید. مصرف میوه‌های سنگین‌تر همچون موز، آوکادو، آناناس، پرتقال، نارگیل، خربزه، خرما و انجیر را کاهش دهید.
به‌طورکلی همۀ سبزیجات توصیه می‌گردند، اما مصرف سبزیجات شیرین و آبدار همچون سیب‌زمینی شیرین، گوجه‌فرنگی، کدو را کم کنید.
تمام ادویه‌ها به‌جز نمک کافا را متعادل می‌سازد. از ادویه‌های قابض همچون فلفل، دانۀ خردل، زنجبیل در رژیم غذایی خود آزادانه استفاده کنید.
مصرف آجیل و مغزها را کاهش دهید. تخم کدو و آفتابگردان مفید است.
برای افرادی که گیاهخوار نیستند، گوشت سفید ارگانیک، مرغ، بوقلمون، تخم‌مرغ، غذاهای دریایی مفید است. مصرف گوشت قرمز را کم کنید.
رژیم کافا باید انرژی‌بخش باشد و سیستم متابولیسم و هاضمه را تحریک کند. وعدۀ غذایی اصلی شما ناهار و کوچک‌ترین وعدۀ غذایی‌تان شام باید باشد. سه ساعت تا زمان خواب شما برای هضم غذا زمان لازم است.
چربی و روغن‌ها: مقدار کمی روغن‌زیتون خالص، روغن بادام، آفتابگردان، خردل استفاده کنید.
غلات: جو، ذرت، ارزن، گندم‌سیاه، چاودار مفید هستند و مصرف جو دوسر، برنج و گندم باید کم شود.
صبح‌ها یک قاشق عسل را با آب‌لیمو و زنجبیل و آب داغ مخلوط کرده و بنوشید. می‌توانید یک یا دو وعده‌غذای خود را حذف کرده و از این نوشیدنی بنوشید.
برگرفته از: http://www.chopra.com/community/online-library/tips/kapha-dosha