چاکراها یا همان مراکز انرژی درواقع هفت قسمت مهم بدن را شامل می‌شوند. وقتی انرژی این مراکز در تعادل بوده و حرکت آزادانه‌ای داشته باشند، احساس راحتی، آرامش و لذت خواهید داشت. این‌ها همان عواطفی هستند که به شما کمک می‌کنند که به آرامی وارد لحظه‌های تغییر شوید. ولی انسداد انرژی در یک چاکرا موجب ترس، اضطراب، خستگی، احساس تأسف و هیجان‌های دیگری می‌شود که فرایند تغییر را دشوار می‌کنند.
بروز تغییرات در زندگی می‌تواند بسیار نشاط‌آور و البته وحشت‌آور باشد. بهرحال ظهور یک چیز جدید و متفاوت این واقعیت را هم با خود به همراه دارد که قرار است با یک چیز ناشناخته مواجه شویم. ورود به عرصه‌ای این چنین ظریف و حساس نیاز به شهامت، اراده و کمی باور به مسیر پیش‌رو دارد. خوشبختانه یوگا می‌تواند در فعال کردن چاکراها و گذر دادن شما از هر تغییرات و دگرگونی‌های زندگی کمک زیادی به شما ارائه دهد. پس در این مطلب با ما همراه باشید.
راز بهره‌برداری از نیروی چاکراها این است که با خود صادق باشید و وقتی حس می‌کنید از تعادل خارج شده‌اید، بدون هیچ‌گونه قضاوت دیگری آن را بپذیرید چرا که این اتفاقی است که ممکن است برای همۀ ما رخ دهد. سپس سعی کنید بفهمید از لحاظ فیزیکی و احساسی این عدم تعادل در کدام قسمت بدن‌تان است و چگونه رخ داده است. زمانی‌که محل عدم تعادل را پیدا کردید، آنگاه این قدرت و توانایی را خواهید داشت از طریق تمرینات یوگا و توجه ذهنی، آن مرکز انرژی را تحریک کرده و به‌طور آگاهانه چاکرای مربوطه را تنظیم کرده و بهبود ببخشید. اگر از قبل از این کار را انجام دهید، تغییری در درونتان اتفاق می‌افتد که نه‌تنها در برخورد با تغییرات به شما کمک می‌کند بلکه این فرایند را برای‌تان لذت‌بخش و سرگرم‌کننده نیز می‌کند.
1- چاکرای مولادهارا (چاکرای ریشه)
چاکرای ریشه، ارتباط انرژیک شما با خانه‌تان یعنی زمین است. این چاکرا روح شما را به این سیاره و زمینی که در لحظۀ حال در آن هستید، مرتبط می‌کند. وقتی مولادهارا به‌درستی عمل کند، احسال تمرکز، تعلق و ارتباط عمیقی با زمین می‌کنید که انرژی نامحدودی پدید می‌آورد. اگر به علت رفتن به خانه‌ای تازه، شروع کاری جدید
یا سفر احساس جدایی و غریبگی با محیط می‌کنید، یعنی زمان آن رسیده است که انرژی‌تان را بازیابید و به نیروی مغناطیسی آرامش‌بخش زمین متصل شوید.
تاداسانا (وضعیت کوه)
این تمرین را با آگاهی کامل انجام داده و انرژی را از طریق پاها به پایین هدایت کنید تا به مرکز زمین برسد. هنگام تمرکز بر ارتباط میان خود و زمین زیر پایتان، لحظه‌ای مکث کرده و نفس عمیقی بکشید. تصور کنید با هربار تنفس، انرژی‌تان بیشتر و بیشتر در زمین فرو می‌رود. همین‌جا صبر کنید و به تمرین تنفسی تفکری و تجسمی خود ادامه دهید به احساس آرامش و استقرار کامل برسید.
طریقه‌ی انجام: پاها را به‌صورت جفت یا به اندازۀ عرض لگن باز کرده و بایستید. تمام قسمت‌های کف پاها را روی زمین قرار دهید. کف دست‌ها به روبه‌رو، ستون فقرات‌تان کشیده و بلند و شانه‌ها و پیشانی در وضعیت نرم، شل و راحتی باشند.
2- چاکرای سوادهیستانا (چاکرای خاجی)
چاکرای خاجی قوۀ حس شما را در این جهان تقویت کرده و همچنین انرژی جنسی شما را نیز در خود جای می‌دهد. این چاکرا وقتی عملکرد بهینه‌ای دارد، نیروی خلاقانۀ شدیدی را تجربه می‌کنید و با خود و شریک زندگیتان احساس ارتباط تعلق نزدیکی دارید. اگر با مشکل جنسی یا عاطفی شدیدی مثل سوءاستفادء جنسی یا رابطۀ شکست‌خورده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنید ممکن است ارتباطتان را با این چاکرا از دست داده یا به‌کل آن را از کار انداخته باشید. نتیجۀ این وضعیت، احساس گناه، شرم، عدم اطمینان یا بی‌ارزش بودن در ابراز یا پذیرش انرژی جنسی است.
اوتکاتا کوناسانا (وضعیت الهه)
این وضعیت می‌تواند با فعال کردن قدرت در پایین شکم، باسن، کشالۀ ران و پاها موجب تحریک چاکرای خاجی شود. هرچه بیشتر در این وضعیت بمانید، گرمای بیشتری در این ناحیه ایجاد می‌شود. گاهی این وضعیت بدنی را وضعیت زاویۀ سوزان نیز می‌نامند. برای تحریک و احیاء انرژی آتشینی که در همه‌مان جاری است، باید این وضعیت را تمرین کنیم.
طریقۀ انجام: پاهایتان را کمی باز کنید. کف پاها را با زاویۀ 45 درجه به سمت بیرون بچرخانید. زانوهایتان را تا حدی که دقیقاً بالای مچ پا قرار گیرند، خم کنید و سعی کنید هم‌جهت انگشتان پا باشند. زمانی‌که به این وضعیت ادامه می‌دهید و کار برای‌تان سخت می‌شود، حس کنید کف پاهایتان به‌طور هم‌اندازه به‌سوی یکدیگر و به داخل کشیده می‌شوند. با استفاده از ماهیچه‌های کف لگن و ناحیۀ پایین شکم، کمی بالا و پایین بروید. به مدت 5 تا 10 تنفس عمیق و آرام، در این وضعیت باقی بمانید.
3- چاکرای مانیپورا (چاکرای ناف)
شبکۀ خورشیدی که پایین استخوان جناغ سینه و بالای ناف قرار دارد، مرکز قدرت شماست. چاکرای مانیپورا درواقع نیروی ارادۀ شما را برای انجام عمل تامین می‌کند. وقتی مانیپورا متعادل باشد، در اجرای تصمیم‌هایتان با اعتماد و شجاعانه عمل کرده و احساس خرسندی و توانمندی می‌کنید. گاهی در زمان‌های تغییر و تحول، از مسیر اصلی خارج شده یا مجبور می‌شویم آهسته‌تر عمل کنیم (مانند درگیری ذهنی، بیماری یا از دست دادن شغل). وقتی این اتفاق رخ دهد، ممکن است چاکرای مانیپورا به‌درستی کار نکند و موجب تضعیف اعتماد و سطوح انرژی شود.
پاریپورنا ناواسانا (وضعیت قایق کامل)
این وضعیت موجب گردش انرژی در ناف و شبکۀ خورشیدی می‌شود، گردش خون در این ناحیه را تقویت می‌کند و به شما کمک می‌کند ارتباطتان را با این مرکز انرژی بازیابید و آن را دوباره فعال نمایید.
طریقۀ انجام: با خم‌کردن زانوها، گذاشتن پاها روی زمین و قرارگرفتن در وضعیت دانداسانا (وضعیت نشستن درست) شروع کنید. ماهیچه‌های شکمی را به‌درون و به سمت ستون مهره‌ها بکشید. به عقب متمایل شوید تا استخوانهای ساق پا بالا کشیده شده و موازی با زمین قرار گیرند. اگر احساس کردید خیلی ساده است، پاهایتان را صاف کنید. همچنان شکم‌تان را به داخل بکشید، قفسۀ سینه را بالا آورده و استخوانهای شانه را باهم بکشید. به اندازۀ 5 تا 8 نفس عمیق و آرام در این وضعیت بمانید و تجسم کنید با هر بازدم، نیروی بیشتری می‌گیرید و با درونتان ارتباط برقرار می‌کنید.
4- چاکرای آناهاتا (چاکرای قلب)
چاکرای آناهاتا موجب تقویت قابلیت عشق ورزیدن و دریافت آن است. این چاکرا مرکز اصلی هیجانات شماست و به‌طور مغناطیسی هر چیزی را احساس کرده و بر اساس فکرتان، به آن واکنش نشان می‌دهد. وقتی چاکرای قلب باز و متعادل باشد، حس عمیق عاشقانه، حاکی از سپاسگزاری و مرتبط بودن با تمامی موجودات ازجمله خودتان را احساس می‌کنید و می‌توانید با هر موقعیتی با عشق و شفقت برخورد کنید. هنگامی‌که ارتباطتان با این مرکز قطع یا مسدود شود احساس ناراحتی، رنجش، دوست‌داشته نشدن یا ناتوانی در ابراز و دریافت عشق خواهید داشت. این وضعیت ممکن است پس از شکسته‌شدن قلب یا وقوع اتفاقاتی در جمع دوستان و خانواده به‌وجود آید.
اوشتراسانا (وضعیت شتر)
اگر دچار غم و ناراحتی هستید یا قلبتان شکسته است، شاید برای محافظت از خودتان بخواهید در قلبتان را به روی دنیا ببندید. وضعیت شتر و به‌طورکلی، تمرین‌های خم به عقب می‌تواند به بازشدن ناحیۀ قفسه سینه، بازشدن تدریجی و دوبارۀ مرکز قلب کمک کند تا بتوانید دوباره عشق را احساس و ابراز کنید.
طریقۀ انجام: روی زانوهایتان قرار بگیرید و آن‌ها را به اندازۀ عرض لگن از هم باز کنید. ساق پاها باید موازی هم باشند. روی پا را به زمین فشار دهید. دستان‌تان را در حالی‌که انگشتان رو به پایین هستند، پشت باسن‌تان قرار دهید. با درون و بالا کشیدن ناحیۀ زیر شکم و همچنین کشیدن استخوانهای شانه به‌سمت یکدیگر، قفسۀ سینه‌تان را بازکنید. زمانی‌که می‌خواهید به عقب خم شوید، خود را بالا بکشید تا ستون فقرات‌تان کشیده شود. حتی می‌توانید پاشنۀ پایتان را با دست بگیرید و بدین‌ترتیب سینه‌تان را بالاتر برده و بیشتر باز نمایید. به اندازۀ 5 تا 8 نفس عمیق و آرام در این وضعیت بمانید.
5- چاکرای ویشودها (چاکرای گلو)
ویشودها مرکز ارتباط، تعامل و ابراز وجود است. این چاکرا امکان ارتباط با هدف زندگی و ابراز آن را به جهان فراهم می‌سازد. این مرکز انرژی با طریقۀ بیان اندیشه‌ها و احساسات و همچنین ابراز واقعیت وجودتان در ارتباط است. وقتی این مرکز انرژی متعادل داشته باشد، به‌راحتی، عاقلانه و با روراستی سخن می‌گویید. ولی وقتی مسدود شود مانند زمانی که تغییری در زندگیتان به‌وجود می‌آید، احساس تردید پیدا می‌کنید یا نمی‌توانید احساس واقعی‌تان را بیان کنید. ممکن است در ناحیۀ گلو و گردن احساس گرفتگی یا کشیدگی کنید و نتوانید به‌راحتی منظور و باورهایتان را بیان نمایید.
ماتسایاسانا (وضعیت ماهی)
این وضعیت موجب کشیده شدن و در نتیجه، تحریک ماهیچه‌های گردن، گلو و غده‌های تنظیم‌کننده متابولیسم و هورمون‌ها می‌شود. کشش فیزیکی ناحیه جلوی گردن موجب گردش جریان خون تازه در بافت‌های گلو شده و امکان جریان بهتر انرژی را در این چاکرا فراهم می‌آورد.
طریقۀ انجام: به پشت خوابیده، پاها را کنار هم قرار داده و ساعدها را نزدیک بدن‌تان نگه دارید. حال قفسۀ سینه‌تان را بلند کرده، سینه را به سمت آسمان ببرید و سرتان را ریلکس و شل به عقب بیندازید. فرق سرتان را به آرامی بلند کرده و روی مت بگذارید و شانه‌هایتان را باهم بکشید تا قفسۀ سینه و گلو‌یتان بازتر شوند. به اندازۀ 5 تا 8 تنفس عمیق و آرام در این وضعیت بمانید.
6- چاکرای آجنا (چاکرای چشم سوم)
فضای میان دو ابرو (چشم سوم) مرکز درک و شهود است. گاهی ممکن است هنگام رویارویی با تغییر، احساس نوعی تردید و بی‌اعتمادی به خودتان پیدا کنید که باعث می‌شود ارتباطتان با چشم سوم‌تان قطع شود. گفتگوی ذهنی زیاد یکی از نشانه‌های نامتعادل بودن این مرکز است.
پاسچی‌موتاناسانا (خم به جلو در حالت نشسته)
انجام تمرین خم به جلو می‌تواند باعث آرامش ذهن‌تان شود چرا که جمع‌شدن به درون بدن به‌طور طبیعی یک امر درونگرایانه است. در تمرین پاسچی‌موتاناسانا می‌توانید با قراردادن پیشانی بر پاها، چشم سوم‌تان را تحریک کنید. اگر انجام این حرکت برای‌تان دشوار بود، زانوهایتان را خم کرده و پیشانی‌تان را روی آن‌ها قرار دهید.
طریقۀ انجام: در وضعیت دانداسانا (وضعیت نشستن درست) قرار بگیرید. پاهایتان چسبیده به هم ،کشیده و کف پا به صورت خمیده باشد. وزن‌تان را به جلوی استخوان نشیمن‌گاه‌تان بیندازید تا لگن‌تان به جلو متمایل شود. ستون فقرات‌تان را بلندتر کنید و به‌آرامی روی پاهایتان خم شوید. البته سعی کنید گردن و سرتان در حالت شل و ریلکس باشند. پنجه پاهایتان را بچسبید تا ستون فقرات‌تان کشیده شود و زانوهایتان را تا حدی که برای گرفتن پاها لازم است، بکشید. زمانی‌که می‌خواهید ریلکس شوید، نگاه درونی‌تان را به چشم سوم‌تان ببرید. نسبت به هر نوع احساسی که در نتیجۀ فشار بر چشم سوم‌تان به سطح ذهن‌تان می‌آید کاملاً هوشیار باشید. حداقل به اندازۀ 10 تنفس عمیق و آرام در این وضعیت بمانید.
7- چاکرای ساهاسرارا (چاکرای تاج)
این مرکز انرژی ارتباط شما را با منبع مقدس برقرار کرده و شما را به احساس آگاهی والاتری می‌رساند. وقتی ساهاسرارا متعادل باشد، حس یکپارچگی خوشایندی با جهان دارید و اگر نامتعادل باشد، احتمالاً احساس جدایی و بدگمانی می کنید. در رویارویی با اتفاقات و چالش‌های دشوار و تلخ مانند طلاق یا از دست‌دادن محبوب، احتمالا از لحاظ انرژیک ارتباطتان با چاکرای تاجی قطع می‌شود چرا که در این شرایط شما سعی دارید در برابر رنج آن اتفاق از خودتان محافظت کنید. وقتی به یاد بیاورید که همۀ اتفاقات به نفع شما هستند نه بر علیه شما، آنگاه می‌توانید سپر بدگمانی را پایین آورده و به خود اجازه دهید با انرژی تمام با این منبع مقدس ارتباط برقرار کنید.
سالامبا سیرشاسانا ( ایستادن روی سر با حمایت ساعد‌های دست)
چاکرای تاج، بالای سرتان قرار دارد اما از فرق سر آغاز می‌شود. این چاکرا از طریق مدیتیشن و برخی وضعیت‌هایی که موجب احساس فشار ملایمی در این ناحیه می‌شود، تحریک می‌گردد. ایستادن روی سر از طریق خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به سر موجب فعالیت، تعادل و آرامش این مرکز انرژی می‌شود.
طریقۀ انجام: ساعد دست‌ها را روی زمین قرار دهید طوری‌که آرنج‌ها به اندازه عرض شانه‌ها از هم فاصله داشته باشند. به‌آرامی انگشتان‌تان را درهم قفل کرده، فرق سرتان را روی زمین گذاشته و با دست، پشت سرتان نگه دارید. استخوانهای شانه را بالا برده تا تکیه‌گاه محکمی برای خود ایجاد کنید. آنگاه پاها را صاف کرده و به‌آرامی تا سرحد امکان به بدن تان نزدیک کنید. هم می‌توانید در این وضعیت بمانید و هم می‌توانید پاها را یکی یکی بالا برده و روی تنه‌تان قرار دهید. حداقل به اندازۀ 5 نفس عمیق و آرام در این وضعیت بمانید. در پایان، وضعیت بالاسانا (وضعیت کودک) را انجام دهید.
یوگاژورنال/ برگردان: حامد رنگین‌کمان